20 czerwca br. Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego opublikowało projekt ustawy o zmianie ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych – akt prawny, który ma na celu wdrożenie do polskiego prawa unijnej dyrektywy w sprawie prawa autorskiego i praw pokrewnych na jednolitym rynku cyfrowym. Projekt został skierowany do konsultacji publicznych. Uwagi można zgłaszać w terminie do 30 dni od dnia opublikowania projektu w Biuletynie.
Informacja, podpisana przez ministra Jarosława Sellina pojawiła się na stronie Rządowego Centrum Legislacji:
„Uprzejmie informuję, że na stronie Biuletynu Informacji Publicznej Rządowego Centrum Legislacji, w zakładce Rządowy Proces Legislacyjny, został zamieszczony projekt ustawy o zmianie ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz niektórych innych ustaw (UC103).
W związku z powyższym istnieje możliwość zgłoszenia uwag do projektu w terminie 30 dni od dnia jego zamieszczenia w Biuletynie Informacji Publicznej. Zwracam się z uprzejmą prośbą o przesłanie uwag również drogą elektroniczną w wersji edytowanej na adres: dpaif@kultura.gov.pl”
Wraz z informacją pojawiła się lista instytucji, stowarzyszeń i organizacji, które otrzymały pismo.
*źródło: https://legislacja.gov.pl/docs//2/12360954/12887995/12887997/dokument561489.pdf
Projekt ustawy opracowany przez MKiDN uwzględniający wytyczne Komisji Europejskiej (zgodnie z dyrektywa o prawie autorskim) stanowi, że to dostawcy usług są podmiotami korzystającymi z utworów zamieszczanych przez użytkowników, co oznacza, że to do nich należy obowiązek uzyskania licencji na korzystanie z zamieszczanych utworów (dotyczy to największych „graczy”, takich jak np. YT, czy FB i inne podmioty udostępniające treści użytkowników). Uzyskana licencja daje im możliwość legalnego publicznego udostępniania utworów przez ich użytkowników. Jeżeli dostawcy usług nie uzyskają stosownych licencji, projekt ustawy przewiduje, zgodnie z dyrektywą, szczególne rozwiązania, aby umożliwić im uwolnienie się od odpowiedzialności za naruszenie praw autorskich.
Jak informuje Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, projekt ustawy wprowadza przewidziane przez dyrektywę rozwiązania mające na celu ochronę interesu publicznego. Wprowadza także nowe instytucje dozwolonego użytku, wyraża zgodę na korzystanie z utworów w edukacji zdalnej, a także umożliwia instytucjom kultury, które gromadzą zbiory dziedzictwa filmowego i fonograficznego ich digitalizację.
Uczelnie, instytuty badawcze, instytuty naukowe PAN oraz instytucje dziedzictwa kulturowego (biblioteki, muzea, archiwa i instytucje kultury odpowiedzialne za zbiory dziedzictwa filmowego lub fonograficznego) będą mogły zwielokrotniać utwory na potrzeby zautomatyzowanej analizy zawartych w nich tekstów i danych w celu uzyskania określonych informacji (tzw. eksploracja tekstów i danych). Instytucje oświatowe, uczelnie, instytuty badawcze i instytuty naukowe PAN będą mogły także korzystać z rozpowszechnionych utworów na potrzeby zilustrowania treści przekazywanych w celach dydaktycznych lub w działalności naukowej, w tym w ramach edukacji zdalnej. Instytucje kultury gromadzące zbiory dziedzictwa filmowego i fonograficznego uzyskają prawną możliwość ich digitalizacji w celu zachowania tych zbiorów.
Wydawcy prasy uzyskają nowe prawo wyłączne do eksploatacji ich publikacji prasowych w Internecie przez różnego rodzaju serwisy informacyjne. 50% wynagrodzenia uzyskanego z tego tytułu wydawcy będą obowiązani przekazywać autorom tych publikacji (dziennikarzom).
Twórcy i wykonawcy utworów audiowizualnych zyskają niezbywalne prawo do dodatkowego wynagrodzenia za eksploatację utworu w ramach usług VOD – rozwój technologii i dostęp do treści w Internecie a także możliwości zarobkowe serwisów streamingowych niejako wymuszają konieczność aktualizacji przepisów. Nowe przepisy nowelizują dotychczasowy art. 70 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych.
Projektowana ustawa przyznaje twórcom prawo do uzyskania informacji o zyskach generowanych z eksploatacji ich utworów, co może umożliwić dochodzenie uzupełniającego wynagrodzenia w ramach tzw. klauzuli bestsellerowej (art. 44 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych).
Zaprezentowany przez MKiDN projekt ustawy implementuje również do polskiego prawa dyrektywę 2019/789 ustanawiającą przepisy dotyczące wykonywania praw autorskich i praw pokrewnych mających zastosowanie do niektórych transmisji online prowadzonych przez organizacje radiowe i telewizyjne oraz do reemisji programów telewizyjnych i radiowych.
Obowiązująca od 2019 roku unijna dyrektywa w sprawie prawa autorskiego i praw pokrewnych powinna być implementowana do polskiego prawa w czerwcu 2021 roku.
Jak czytamy na stronach rządowych: „Termin implementacji ww. dyrektyw upłynął z dniem 7 czerwca 2021 r. Jednakże dopiero w dniu 4 czerwca 2021 r. Komisja Europejska opublikowała wytyczne dotyczące prawidłowej implementacji art. 17 dyrektywy DSM, do czego była zobowiązana zgodnie z art. 17 ust. 10 tej dyrektywy – wytyczne te są zawarte w Komunikacie Komisji Europejskiej do Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 4 czerwca 2021 r.”
Projekt dostępny jest tutaj: https://www.gov.pl/web/premier/projekt-ustawy-o-zmianie-ustawy-o-prawie-autorskim-i-prawach-pokrewnych-oraz-niektorych-innych-ustaw2
źródło: SFP-ZAPA; legislacja.gov.pl; www.gov.pl;
